صنعت 25 میلیارد دلاری گردشگری ایران چه می‌خواهد؟
اگر مدیرانی در راس کار باشند که منافع بخش گردشگری و حریم شرکت‌های خصوصی در این زمینه را نشاسند، اين موضوع مشکلات زیادی براي رونق و توسعه صنعت گردشگري ایجاد خواهد كرد.
عصر خبر- با روی کار آمدن دولت تدبير و اميد، نگاه جامعه جهاني به ايران با تغییرات شگرفی همراه بود و زماني كه مذاكرات اتمي به نتيجه رسید، اين نگاه‌ها با خوشبيني بیشتری همراه شد. تاثير اتفاقات سياسي سال‌هاي اخير بر تغيير نگاه جامعه جهاني به ايران، كاركرد يك كمپين تبليغاتي موثر را داشت.
از سوی دیگر تروریسم و ناامنی کشورهای منطقه از جمله ترکیه، موقعیت گردشگری ایران را استثنایی و بی نظیر کرده است. صنعت توريسم سال‌ها بود که در ايران مغفول مانده و به دلايل متعددي هيچ وقت از ظرفيت‌هايش استفاده نشده بود. اما اكنون شرايط به سرعت در حال تغيير است. مسعود سلطانی فر، معاون گردشگری رییس جمهور، روحانی هدفش را افزایش زیر ساخت های گردشگری قرار داد و در 3 سال و نیم گذشته تلاش کرد تا در زمینه ساخت هتل و اقامت گاه فضا را برای بخش خصوصی و سرمایه گذاری خارجی فراهم کند.
اکنون زمان آن است که بخش دولتي با حمايت بخش خصوصي به تامین زیرساخت ها بپردازد. اين مسيري است كه با يك يا چند تصميم‌گيري در انتخاب معاونين و افزایش پویایی و اثربخشی سازمان مي‌تواند راه صنعت گردشگري ايران را به سمت درآمدزايي و ارزآوري ببرد. بخش خصوصي گردشگري ايران، تشنه تصميمات سازنده و كاربردي و استفاده از نیروهای خلاق و کارآمد است؛ مدیرانی که درآمدزا باشند نه مدیران هزینه‌بر!
فرصت کم‌نظیر برجام برای صنعت گردشگری ایراندر رابطه با نيازهاي كنوني صنعت گردشگري ايران كه عمدتا معطوف به انتخاب مديراني كارآمد و كارآزموده است، مسعود عبدالهی؛ رئیس جامعه راهنمایان گردشگری ایران که از جمله تشکل های صنفی مهم صنعت گردشگری می گوید: «برجام نگاه‌ها را به ايران مثبت كرد و ايران آماده ورود به عرصه رقابت با كشورهاي منطقه در زمينه گردشگري مي‌شد. همزمان با اين اتفاق‌ها مناسبات سياسي منطقه به سمتي رفت كه با ناامن شدن عراق و سوريه صنعت توريسم در اين مناطق به كلي تعطيل شد و پس از آن هم تركيه، مقصد اصلي توريسم منطقه، به همين درد ناامني دچار شد.»
صنعت گردشگری مدیران عملگرا و خلاق می‌خواهداو با اشاره به «رشد 12 درصدی» ورود گردشگر خارجی در سال 2015 و هدف گذاری نظام برای تحقق 20 میلیون گردشگر خارجی و درآمد 25 تا 30 میلیارد دلاری تا افق 1404 تاکید کرد: سازمان میراث فرهنگی و گردشگری علاوه بر اصلاح قوانین فضای کسب و کار، در کنار اعتماد و تقویت بخش خصوصی و نهادها و تشکل های صنفی، به نيروهاي «با سابقه، عملگرا و خلاق» که در این صنعت کار کرده اند نياز دارد.
رئیس جامعه راهنمایان گردشگری ایران تاکید دارد: « یک مدیر عملگرا که هم در حوزه ستادی و هم در حوزه عملیاتی صنعت گردشگری کار کرده باشد شانس بیشتری را برای ما فراهم می کند تا از فرصت پیش آمده به واسطه برجام و شرایط سیاسی حاکم بر منطقه بهره ببریم.» او گفت: «در سال‌هاي گذشته شاهد تعریف پروژه‌هايي بودیم که بعد از چندین جلسه، نتيجه خاصي نداشت و تعطیل می شد که متاسفانه به ناامیدی و دور شدن بخش خصوصی از سازمان میراث می انجامید.»
این مدیر صنعت گردشگری با اشاره بر نياز سازمان به مدیران با تجربه و آشنا به حوزه گفت: خوشبختانه سرمایه انسانی صنعت گردشگری ما، بضاعت خوبی دارد. به عنوان نمونه جمشيد حمزه زاده از جمله چهره های شاخص این صنعت هستند که همواره با بخش‌هاي مختلف همكاري داشته‌اند و دولت آقای احمدی نژاد نتوانست از ظرفیت هایش استفاده کند و از سازمان رفت. صنعت گردشگری ما مدیران عملگرایی همچون حمزه زاده کم ندارد.
عبدالهی تاکید دارد: ما شاهد آن بودیم که حمزه زاده با قبول مسئولیت هتل های پارس تحول آفرین بود و توانست چراغ خاموش این هتل ها را دوباره روشن کند. صنعت گردشگری ایران چنین مدیرانی نیاز دارد والا مدیران سیاسی خوش پوش و خوش عکس دردی از این صنعت دوا نمی کند!
ضرورت رفع عدم هماهنگی سازمان‌های گردشگریرئیس جامعه راهنمایان گردشگری ایران عقيده دارد: «يكي از مشكلاتي كه در بخش گردشگري وجود دارد و فضای کسب و کار از آن آسیب دیده، عدم هماهنگي است. در دولت های قبل بارها شاهد تعویض مدیران و قوانین و آیین نامه ها بودیم. این تغییرات موجب عدم هماهنگی درون سازمان، با بخش خصوصی و سایر نهادهای حاکمیتی می شد. عدم هماهنگی بر پیکره لاغر صنعت گردشگری ایران ضربه های بدی زده است و لازم است که در دولت تدبیر و امید، با روي كارآمدن مديران آشنا به حوزه اين هماهنگي بين سازمان‌هاي مختلف صورت گیرد.»
نياز صنعت گردشگري به تامين زيرساخت‌ها و سرمايهرئیس اتحادیه هتل‌داران اصفهان به رشد آمار ورود گردشگران خارجي به ايران اشاره می کند و گوید: با وجود فرصت‌هاي بسيار زيادي كه ايران از نظر گردشگري دارد، متاسفانه هنوز گردشگراني كه به ايران مي‌آيند چندان ارزآوري زيادي براي كشور ندارند و اكثرا بازنشستگان هستند كه با تورهاي دسته جمعي به ايران مي‌آيند ولي همين حالا هم هتل‌هاي شهرهايي مانند اصفهان پاسخگوي اين تعداد گردشگر نيستند.
مهدی نریمانی تاکید دارد: ما در بخش خصوصي به معاون و مدیرانی نياز داريم كه بتواند همه را دور هم جمع كند. موتور بخش خصوصي با اين اتحاد، بهتر مي‌تواند فعاليت كند. طبیعی است اگر سازمان میراث فرهنگی می خواهد با اهداف کلان نظام و آمدن 20 میلیون گردشگر در سال 1404 برسد که زمان زیادی تا آن نمانده می بایست از مدیرانی استفاده کند که هم صلاحیت فنی خود را اثبات کرده باشند و هم مورد وثوق و اعتماد بخش خصوصی که خط مقدم گردشگری ایران است باشد.
دشمن صنعت گردشگری؛ تقابل بخش دولتی و خصوصی بر اساس اين گزارش، يكي از شاخصه هاي مهم صنعت گردشگري در شرايط كنوني، فعال شدن واحدهاي بخش خصوصي در اين صنعت است كه مي تواند نمونه و الگويي موفق براي ساير صنايع درآمدزاي كشور باشد. البته در اين زمينه، واحدهاي خصوصي گردشگري مطالباتي از دولت دارند و خواستار حمايت بيشتر در اين زمينه هستند تا همچون كشورهاي موفق در صنعت گردششگري از جمله كشور همسايه ما تركيه، بتوانند حرفي براي گفتن و رقابت در اين صنعت داشته باشند.
در اين باره، رئیس اتحادیه هتل‌داران اصفهان در مورد ظرفيت هاي صنعت گردشگري كشور و شرایط به خصوصي كه اين صنعت در دوره پسابرجام دارد، گفت: از جمله مشکلات صنعت گردشگری تقابل بخش خصوصی و دولتی بر مسائلی است که از قضا یک هدف دارند ولی اختلاف نظر در تشخیص‌هایشان است. يعني عملا دولت و بخش خصوصي اهداف واحدي را براي توفيق صنعت گردشگري دنبال مي كنند اما در عمل، وجود برخي اختلاف نظرها موجب مي شود كه مسير آنها دچار اختلاف از يكديگر شود.
توجه به ضربه‌هايي كه از مديران غيرمتخصص خورديممهدی نریمانی با اشاره به لزوم شناخت زیروبم‌های صنعت گردشگري از سوي مدیران بخش خصوصی كشور كه به ويژه در سال هاي اخير، شمارشان در اين صنعت افزايش يافته است، گفت: اگر مدیرانی در راس کار باشند که منافع بخش گردشگری و حریم شرکت‌های خصوصی در این زمینه را نشاسند، اين موضوع مشکلات زیادی براي رونق و توسعه صنعت گردشگري ایجاد خواهد كرد.
وي اضافه كرد: به عنوان مثال ما مدیرانی داشتیم که با یک نظر غیرکارشناسانه، مشکلات زیادی را به حوزه گردشگری تحمیل کردند و ما تا سعی می‌کردیم این مشکلات را حل کنیم، وقت و سرمایه زیادی را از دست می‌دادیم. وقتی مدیری بیاید و حوزه را بشناسد، می‌تواند در بخش‌های مختلف بیمه، حامل های انرژی، دارایی و چالش‌های دیگر که در آن با دشواری‌هایي روبه‌رو هستیم، بسیار کمک رسانی کند.
مزيت‌ها براي بالفعل‌شدن نياز به مدير كارآمد دارنداين كارشناس صنعت گردشگري تصريح كرد: لذا يكي از مهمترين مباحثي كه بايد اكنون در صنعت گردشگري كشور مورد توجه قرار گيرد، موضوع به كارگيري از مديران متخصص و توانمند در بخش‌خصوصي است كه بتوانند ظرفيت هاي بالقوه صنعت گردشگري را بالفعل كنند، زيرا اين صنعت با توجه به مزيت هاي جغرافيايي كه در ايران دارد، مي تواند حداقل در منطقه و در جمع كشورهاي همسايه الگو و نمونه باشد.
نریمانی با اشاره به اینکه بر اين اساس نیاز به مدیرانی که در این حوزه شناخت دارند يكي از مهمترين اولويت هاي صنعت گردشگري كشور است، گفت: بخش‌های خصوصی همه استان‌ها در نامه های مختلفی خواستار معرفی جمشيد حمزه‌زاده به عنوان مدیر موفق و كارآزموده در این عرصه شده‌اند. این مسئله نشان می‌دهد که این شخصیت به صورت بالقوه توان متحد و همراه کردن بخش خصوصی را دارد.
رئیس اتحادیه هتل‌داران اصفهان در عين حال تصريح كرد: همچنین از سوی دیگر مشکلات دیگری که همواره دامن این حوزه را می‌گیرد ریشه در تقابل دولت و بخش خصوصی دارد و این مسئله تنها در صورتی حل می‌َشود که مدیری کاملا آشنا به بخش خصوصی و همسو با دولت و نظام بر سر کار بیاید و با توجه به اینکه حمزه‌زاده تجربه فعالیت در هر دو حوزه خصوصی و دولتی را دارد، مشکلات حوزه گردشگری را کامل می‌شناسد و گزینه مناسبی است كه اميد است در دوره جديد مديريتي از ظرفيت هاي ايشان بهره برداري شود. وی با اشاره به توانمندی های مغفول مانده این شخصیت در سازمان تاکید کرد: می‌توان گفت در این برهه زمانی، مدیرانی مانند ایشان در این حوزه و در این سطح از توانایی، کمتر وجود دارند.
درآمد ناچیز 5 میلیارد دلاری گردشگری ايران با وجود تلاش ها، ایران هنوز در زیرساخت‌ها، قوانین و نیروی انسانی صنعت گردشگری دچار ضعف اساسی است، درآمد ناچیز 5 میلیارد دلاری نشان دهنده ی این ضعف است. ما در ابتدای راه صنعتی شدن گردشگری هستیم. راهی که بیشتر بار آن بر دوش بخش خصوصی است: از سرمایه‌گذاری‌ها گرفته تا بررسی و پرورش نیروهای کار متخصص. حال وقت آن رسیده که با یک تیر دو نشان را زد و هم بخش خصوصی را متحد کرد و هم در سیاست‌گذاری و هدایت دولتی، از نیروها و مدیران کارآزموده بهره گرفت تا نقشه راه صنعت گردشگری با دقت بیشتری ترسیم و رشد و توسعه این صنعت با سرعت قابل قبولی دنبال شود تا به درآمد 25 تا 30 میلیارد دلار در سال برسیم.
فعالان گردشگری ایران در گفت و گوهای مختلف ابراز امیدواری کرده اند خانم احمدی پور رییس جدید سازمان میراث فرهنگی و گردشگری با بهره گیری از مشاوره های مفید، تعامل سازنده و موثری با بخش خصوصی گردشگری که خط مقدم این عرصه هستند داشته باشند تا هدف ورود 20 میلیون گردشگر تا سال 1404 محقق شود.
