متادون مراكز ترك اعتياد در ناصرخسرو فروخته مي‌شود
مافيا فقط در حوزه مواد مخدر نيست حالا ديگر «ترك اعتياد» هم براي خودش مافيايي شده است. افرادي كه مدت‌هاست در دام اعتياد همه هستي‌شان را باخته‌اند، خيلي وقت‌ها به دام اين مافيا مي‌افتند؛
روزنامه جوان نوشت: معتاداني كه گاهي اوقات سال‌هاست تحت درمان نگهدارنده با متادون هستند، اما خبري از ترك اعتياد يا درمان نيست؛ چراكه سودآوري درمان اعتياد براي اين مراكز موجب شده تا نه فقط از تعداد معتاداني كه در اين مراكز براي ترك اعتيادشان پول مي‌دهند، كاسته نشود، بلكه روز به روز هم بر تعدادشان اضافه شود. روي ديگر اين ماجرا هم نشت متادون‌هاي سهميه‌اي اين مراكز به بازار سياه و ناصر خسرو است؛ ماجرايي كه از رانت‌هاي پشت پرده كلينيك‌هاي ترك اعتياد خبر مي‌دهد و روي ديگر سكه روند افزايشي اعتياد در كشورمان است.
به روايت آمارهاي رسمي 2 ميليون و به روايت آمار غيررسمي تا 4 ميليون نفر در كشورمان درگير و دار مصرف انواع مواد‌مخدر و روانگردان گرفتار شده‌اند. اگر خانواده اين قربانيان را هم به اين آمار اضافه كنيم چيزي حدود 10 ميليون نفر در كشورمان با چالش‌هاي مرتبط با اعتياد دست و پنجه نرم مي‌كنند و همين مسئله موجب شده تا بسياري از افراد و خانواده‌ها براي رهايي از كابوس اعتياد به هر راهي متوسل شوند؛ اين درست همان نكته‌اي است كه موجب شده تا بساط دام و فريبكاري براي سودجويي از اين معضل اجتماعي حسابي داغ شود. در اين ميان برخي كلاهبرداران در قالب داروهاي ترك اعتياد ماهواره‌اي يا در عطاري‌ها اقدام به سوء استفاده از معتادان و اطرافيانشان مي‌كنند اما گروهي ديگر به شكل خيلي شيك و قانوني تورشان را بر سر راه معتادان پهن مي‌كنند و از اين آب گل آلود ماهي مي‌گيرند. مراكز درمان اعتياد با متادون نمونه‌اي از فريبكاري قانوني براي درمان اعتياد هستند.
اعتراف وزارت بهداشت
نتايج مراكز درمان اعتياد با متادون در كشور نشان مي‌دهد اين مراكز كارايي لازم را نداشته‌اند؛ موضوعي كه غفارزاده معاون غذا و دارو دانشگاه علوم پزشكي البرز درباره چرايي آن اينگونه توضيح مي‌دهد: هم اكنون تعداد معتاداني كه در مراكز ترك اعتياد تحت درمان هستند، نه‌تنها كم نمي‌شود، بلكه روز به روز تعداد آنها بيشتر مي‌شود كه يكي از دلايل آن سودآوري درمان معتادان براي اين مراكز است. وي مي‌افزايد: يكي از برنامه‌هاي ما اين است كه به همه مراكز ترك اعتياد كه تحت اداره و مديريت پزشكان عمومي هستند يك سرانه خاص و معيني تعلق گيرد و مابقي پولي كه دولت قرار است به صورت مستقيم و غيرمستقيم به اين مراكز تزريق كند، مشروط به كم شدن تعداد معتادان اين مراكز باشد. اين طرح مي‌تواند از تعداد معتادان كم كند و روند درمان آنها را بهبود ببخشد.
وقتي درمان اعتياد شغل مي‌شود
دكتر حاجي رسولي متخصص ترك اعتياد درباره متادون درماني و اينكه آيا همه معتادان گزينه مناسبي براي چنين درماني هستند يا خير به «جوان» مي‌گويد: متادون يا داروهايي مشابه داروهاي كاهش آسيب هستند و به عنوان داروي ترك نيستند و قرار است جايگزين داروهاي با عوارض بيشتر مثل كراك يا هروئين هستند تا از حالت‌هاي ناخوشايند خماري اين افراد كاسته شود. بعد از مدتي بايد متادون كاهش پيدا كند و به جايي برسد كه اين دارو هم قطع شود، اما آمارهاي واقعي نشان نمي‌دهد كه اين پروسه و روند به طور كامل اجرايي شده باشد. وي تأكيد مي‌كند: ما مي‌دانيم كه متادون نمي‌تواند 24 ساعت حالت خماري را بهبود بخشد و اين افراد مجبورند بعد از چند ساعت دوباره يا به مواد مخدر رو بياورند يا از داروهاي ديگري مثل مرفين استفاده كنند. بنابراين اين دارو جوابي منطقي از نظر ترك ندارد. آنطور كه حاجي رسولي مي‌گويد از سوي ديگر تفاوتي جدي بين ترك و درمان اعتياد وجود دارد. ترك اعتياد يا جايگزيني آن با داروهاي كم‌خطر‌تر مثل متادون اتفاق مي‌افتد، اما درمان به معناي آن است كه فرد به جايي برسد كه بود و نبود مواد مخدر برايش فرقي نكند. اين پزشك مي‌افزايد: تا جايي كه ما ديده‌ايم و آمارها نشان مي‌دهد ظرف سه ماه 35 درصد معتاداني كه ترك كرده‌اند به اعتياد باز مي‌گردند و حول و حوش يكسال 93 تا 97 درصد عود به اعتياد دارند.
وي در واكنش به عملكرد ناموفق مراكز درمان اعتياد مي‌گويد:روش درمان اعتياد در كشور ما درست نيست. حاجي رسولي با اشاره به عوارض فيزيكي ترك اعتياد براي معتادان مي‌افزايد: در بحث روان درماني معتادان آيا در كمپ‌ها يا كلينيك‌هاي ما روان درماني كه با معتادان كار بكند، وجود دارد؟ به فرض اينكه اين كار انجام بگيرد شيوه اجراي آن درست و واقعي نيست. از نگاه اين متخصص درمان اعتياد با گذراندن يك دوره دو سه هفته‌اي نمي‌توان در حوزه درمان اعتياد ورود كرد، در حالي كه هم اكنون تحت چنين شرايطي مجوز كلينيك درمان اعتياد براي پزشكان صادر مي‌شود و اين كار به يك شغل تبديل شده اما وقتي ما با 10- 12 ميليون افرادي مواجهيم كه بابت اعتياد در بدترين شرايط قرار گرفته‌اند، آيا مي‌توان به مسئله ترك اعتياد به عنوان يك شغل نگاه كرد؟
رانت سياه !
محمدحسين قرباني، سخنگوي كميسيون بهداشت و درمان مجلس هم پيش از اين گفته بود «كلينيك‌هاي ترك اعتياد به دليل نداشتن برنامه مشخص درماني و نبود نظارت دقيق بر فعاليت آنها به بازار متادون‌تراپي تبديل شده‌اند.» بنا به تأكيد وي در كلينيك‌هاي ترك اعتياد رانت‌هاي زيادي وجود دارد و برخي از مسئولان دانشگاه‌هاي علوم پزشكي بين ۴ تا ۵ مركز ترك اعتياد در اختيار دارند كه اين رانت‌ها نمي‌گذارد درمان به صورت معمول و استاندارد در اين مراكز در اختيار مردم باشد.
به گفته اين عضو كميسيون بهداشت و درمان مجلس از آنجا كه فروش دارو در بازار آزاد درآمد بسيار بالايي دارد، باعث شده تا برخي افراد با استفاده از رانت، كلينيك ترك اعتياد افتتاح كنند و درصورتي كه هيچ بيماري ندارند با سوءاستفاده از شرايط با فروش آزاد داروهاي خود درآمد كلاني به جيب بزنند. اين درحالي است كه طبق دستورالعمل مربوط به تأسيس كلينيك، افرادي كه مي‌خواهند در اين زمينه فعاليت كنند، بايد در مراكز دولتي مشغول به كار نباشند، درحالي كه خيلي از اين افراد در جاهاي ديگر مشغول به فعاليت هستند.
قرباني با انتقاد از نبود نظارت كافي بر فعاليت اين مراكز تأكيد مي‌كند: «اين مسئله جدا از مشكلاتي كه براي درمان بيماران دارد و عملاً باعث كاهش بهره‌وري اين مراكز مي‌شود، مشكلات ديگري چون فروش متادون و شربت ترياك در بازارهاي غيررسمي را هم درپي دارد.» عبدالرحمان رستميان، ديگر عضو كميسيون بهداشت مجلس هم با انتقاد از نشت دارويي از مراكز ترك اعتياد مي‌گويد: برخي از داروها بايد مسير خاصي طي كنند تا به دست برخي مراكز درماني برسند؛ اين داروها مانند متادون بايد از سوي وزارت بهداشت توزيع شود تا در دسترس افراد قرار گيرد، اما گاهي مشاهده مي‌شود كه اين داروها در بازار ناصر خسرو يافت مي‌شود.
از نگاه اين نماينده بايد مسير توزيع متادون تراپي چك شود تا چگونگي نشت دارويي مشخص شود، زيرا داروخانه نيز تنها با تجويز خاص پزشك مجاز به ارائه دارو است.
