ضرورت تحول در واحدهای فرهنگی و روابط عمومي وزارت تعاون، کار و رفاه و زير مجموعه ها

عصر خبر–  اخیرا دکتر حمید شکری خانقاه یکی از استادان به نام حوزه ارتباطات اجتماعی دانشگاهای کشور در یکی از رسانه ها به رییس دولت سیزدهم پیشنهاد کرده معاونت ارتباطات و روابط عمومی را در بدنه دولت ایجاد و فعال کند.این استاد دانشگاه تقویت اطلاع رسانی صحیح و جامع را دلیل این پیشنهاد خود ذکر کرده است.
 اهمیت این موضوع نگارنده را بر آن داشت با واکاوی نقش کارکردی واحدهای متولی حوزه فرهنگی و اجتماعی در وزارتخانه ها و سازمانهای بزرگی مانند وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، وزیر جوان و تحول خواه این وزارتخانه را به ضرورت تحول در ساختار های واحدهای فرهنگی و اجتماعی به موازات واحدهای روابط عمومی و ارتباطات مردمی واقف کند تا شاید با تغییر مسیرریل گذاری در اهداف وکارکردهای  این واحدها شاهد نقش آفرینی وبسترسازی مطلوب چنین مجموعه هایی باشیم.   ظهور واحدهای فرهنگی و اجتماعی به دلیل نیاز مبرم مخاطبان و ذینفعان مجموعه هایی مانند وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی‌ که در صف اول تعامل دوسویه با مردم قرار دارند شکل گرفته است.  در حقیقت دستگاه های بزرگ خدمت رسان پس از ایجاد و تدوین قوانین و مقررات متنوع و پیچیده برای اجرایی کردن اهداف و برنامه هایی که باتلاش دولتمردان به سرانجام رسانده بودند چاره ای جز تشکیل واحدهای فرهنگی و اجتماعی و آماده سازی بستر مناسب فرهنگی جهت پذیرش جامعه نداشتند. تغییر رفتار مردم وقتی صورت واقعی به خود می گیرد که نگرش و دیدگاه آنها با آموزش و فرهنگ سازی تغییر کند، همین موضوع است که اجرای قوانین و مقررات و در نهایت  تحول  آفرینی در یک دستگاه اجرایی را منوط به فرهنگ سازی  آن مجموعه کرده است. برای فهم بهتر این موضوع توجه به مثال زیر مشکل را حل می کند ؛ به عنوان مثال اگر مسئولان وزارت تعاون ، کار و رفاه اجتماعی همین امروز تصمیم بگیرند برای رفع ناترازی منابع و مصارف صندوق های بازنشستگی اقدام به اجرای طرح اصلاحات پارامتریک کنند بدون هیچ تردیدی برای پذیرش افراد جامعه نیازمند اقناع بیمه شدگان آن جامعه هستند و این مهم تنها در سایه یا به مدد اقدامات فرهنگی، اجتماعی ،هنری و ارتباطی درطول یک پروسه زمان بر قابلیت ‌اجرایی شدن خواهد داشت. با گذشت نزدیک به نیم قرن از فعالیت مستمر واحدهای فرهنگی و اجتماعی در وزارتخانه ها و سازمان های بزرگ و کوچک با ارزیابی نتایج عملکردی چنین واحدهایی به نظر می رسد فعالیت های آنها از مسیر  واقعی خود منحرف شده است . بیشتر آنها دچار روزمرگی و انحراف در اهداف شده اند و در وادی های نامرتبط و غی  موثر در حال فعالیت هستند.  با آغاز به کار دولت سیزدهم و وزارت دکتر عبدالملکی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی که وزارت متبوع خود را وزارت مردم نام نهاده زمان آن رسیده تا متولیان فرهنگی و اجتماعی این دستگاه بزرگ که در واقع متولی سه وزارتخانه کلیدی است نقش راهبردی خود را در اجرای برنامه های کلان وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی برعهده گیرند. خوشبختانه دکتر عبدالملکی وزیر جوان تعاون ، کار و رفاه اجتماعی آشنایی بسیار مطلوبی با مقوله قدرت رسانه و فعالیت های فرهنگی ، هنری ، ارتباطی و اجتماعی دارد .
 واحد های فرهنگی سال هاست که در دستگاه هایی مانند وزارت تعاون،کار و رفاه اجتماعی تحت عنوان معاونت یا اداره کل فرهنگی و اجتماعی فعالیت می کنند، اما واقعیت این است که این واحدها به علت برخی مشکلات از جمله کم بود مدیران و کارشناسان باتجربه  فرهنگی نتوانسته اند آن طور که شایسته است در این حوزه نقش آفرینی کنند. انباشت بیش از نیاز نیروهای ضعیف، کم توان ، فاقد اندیشه و توان علمی و عملی در این واحدها گواه خوبی برای نبود مدیریت موثر و کارامد در حوزه فرهنگی و اجتماعی وزارتخانه ها و سازمان های بزرگ عمومی و خدمت رسان است .  عوامل یاد شده دلیل اصلی و اساسی انحراف برنامه های حوزه فرهنگی و اجتماعی به سمت برنامه هایی است که در ظاهر رنگ و لعاب فرهنگی دارند اما در باطن  و زمین عمل و اجرا به کلی فاقد عناصر فعال و  واقعی فرهنگی و اجتماعی هستند.در حال حاضر واحدهای فعلی فرهنگی و اجتماعی در دستگاهها و سازمانهای حوزه کار و رفاه اجتماعی بیشتر نقش واسطه گری را ایفا کرده و در عمل تمام توان خود را صرف تقویت تعامل و توسعه ارتباط با مخاطبان و ذینفعان دستگاه ها کرده اند و این در شرایطی است که در همین دستگاه ها و سازمان های عریض و طویل  واحدهای ارتباطات مردمی ، ادارات تشکل های مردمی و واحدهای روابط عمومی فعال هستند و در واقعیت هیچ نیاز واقعی و ضروری به نقش  واسطه گری واحدهای فرهنگی نیست و متاسفانه متولیان حوزه های فرهنگی در تمام این موارد از نقش تغییر نگرش و دیدگاه مخاطبانشان مدت ها و فرسنگ ها دور افتاده اند. واقعیت این است که واحدهایی که معمولا در وزارتخانه ها و سازمانهای بزرگ مسئولیت انجام امور فرهنگی و اجتماعی را بر عهده دارند می بایست کارکردهایی مانند موسسات فرهنگی ، هنری داشته باشند تا بشود نام فرهنگی و اجتماعی بر آنها نهاد. امروزه تولید محصولات فرهنگی ، هنری و رسانه ای را بعنوان مهمترین عناصر یک واحد فرهنگی و اجتماعی می توان نام برد. هرگاه در بدو ورود به معاونت های فرهنگی و اجتماعی در هر دستگاه و سازمانی با انبوهی از مجلات، روزنامه ها ،‌ بولتن های خبری و تبلیغی ، بروشورهای اطلاع رسانی  ، انواع پوسترهای هنری ، فرهنگی و اجتماعی ،انواع کتاب ها و کتابچه ها ، انواع فیلم ها و انیمیشن های آموزشی ، فرهنگی و اجتماعی ، انواع نرم افزارهای اطلاع رسانی ،اپلیکیش های خدماتی _آموزشی -اطلاع رسانی ،پادکست ها ، انواع مسابقات فرهنگی و اجتماعی در فضای مجازی و هزاران جزوه و مطالب مکتوب در کنار دهها متخصص حوزه هایی مانند ، نویسندگی ، فیلم سازی ، طراحی ، عکاسی و نقاشی ، فیلم نامه نویسی ، روزنامه نگاری ، برنامه نویس کامپیوتر ، متخصص ساخت انیمیشن و انواع مولتی مدیا و موشن گرافی ، متخصص شبکه های اجتماعی و… و دهها کمیته و گروه تخصصی فرهنگی ، اجتماعی و هنری و برگزاری دهها سمینار و نمایشگاه تخصصی برخورد کردید می توانید برخود ببالید که وارد یک حوزه واقعی فرهنگی و اجتماعی شده اید. اما آنچه این روزها در واحدهای فرهنگی و اجتماعی وزارتخانه ها و سازمان های بزرگ که مدعی تولید محتوا ومحصولات فرهنگی برای مردم هستند دیده می شود به معنای واقعی کلمه نمود ضرب المثل شتر، گاو، پلنگ و حتی زرافه است. یعنی هیچ گونه فعالیت و عملکرد این واحدها به هیچ ویژگی واقعی فرهنگی و اجتماعی آنها مانند نیست! جمعی کارمند که از واحدهای اصلی خود به دلایل گوناگون و معمولا به دلیل ضعف و ناتوانی در کار کردن به واحدهای فرهنگی و اجتماعی پرتاب شده اند نمای واقعی واحدهای فرهنگی و اجتماعی امروز هستند. در این مجموعه ها معمولا با نبود مدیران باتجربه و متخصص، همان کارمندان پرتابی بعضا به فسیل های بی تجربه ای با هویت های مجعول که ساخته و پرداخته خود آنهاست تبدیل شده اند. متاسفانه با بررسی و واکاوی آنچه در پستوی حقیقت این واحدها وجود دارد متوجه خواهید شد که در یک تبانی دسته جمعی، مدیران و کارشناسان چنین مجموعه هایی برنامه هایی با عناوین پرطمطراق و پرزرق و برق نوشته و این برنامه ها و سیاستگذاری ها را طوری با نامه نگاری های بی حد و اندازه به واحدهای اجرایی زیر مجموعه خود قالب می کنند که آنها را هم در توهم و استرس اجرای هرچه بهتر و سریعتر این برنامه های به زعم خود فرهنگی و اجتماعی گرفتار و سرگردان می کنند.در چنین شرایط اسفباری چه می توان کرد؟ به نظر می رسد قدم اول برای پایان دادن به این روند معیوب تنها یک راهبرد دارد و آن زدن زیر میز وضع موجود و به هم ریختن این تبانی بدشگون است که در طول دهه ها سکوت، بدعت و پنهانکاری به مرور با ضعف و بی مایگی برخی مدیران این مجموعه قوام یافته و اینک به چالشی اساسی برای متولیان متخصص و باتجربه تبدیل شده است.   تغییر ساختارهای بشدت سنتی و عقب افتاده واحدهای فرهنگی و اجتماعی و دمیدن روح تازه در کالبد فرتوت و از هم گسیخته این واحدها روزنه امیدی برای ایجاد تحول و بازگرداندن حرکت این مجموعه هابه سمت و سوی واقعی خود است .سامان بخشی ساختار تشکیلاتی، هویتی وکارکردی نیروهای انسانی َشاغل در این واحدها ، استفاده از فن آوری ها و تکنولوژی های نوین و مدرن حوزه فرهنگی، ارتباطی ،تجهیز  چنین واحدهایی به جدید ترین تکنولوژی های رسانه ای ، اینترنتی و تغییر و ساماندهی کلی پرسنل شاغل در این واحدها ، تدوین برنامه های کوتاه مدت و بلند مدت با استفاده از سند چشم انداز و برنامه استراتژیک وزارتخانه ها و سازمانها و آموزش مستمر و ضمن خدمت نیروهای شاغل در مجموعه های فرهنگی و اجتماعی و تغییر نگرش مدیران ارشد و بالادستی به نوع فعالیت این نیروها در دستگاه اداری می تواند سنگ زیرین آغاز تحول در واحدهای فرهنگی و اجتماعی باشد . امید است با انتخاب مدیران باتجربه که خود سال ها متولی واحدهای فرهنگی و اجتماعی بوده اند، با دمیدن روح تازه در کالبد واحدهای فرهنگی و اجتماعی گشاینده مسیری جدید در این حوزه بشدت مهم و حساس باشید. امید داریم که وزیر جوان  وزارتخانه مردمی تعاون ،کار و رفاه اجتماعی با تحول در ساختارهای فرهنگی و اجتماعی و روابط عمومي وزارت متبوع و سازمان ها، موسسات و شركتهاي زیر مجموعه این وزارتخانه در ارتقای جایگاه نهادهای مردمی کوشا بوده و با عمل به این توصیه ها موجب افزایش تامین رضایتمندی ذینفعان این وزاتخانه مهم و کلیدی يعني مردم شود.