معرفی درمانهای سنتی و داروهای شیمیائی واریکوسل

عصر خبر: همچنانکه در مبحث اول ذکر کردم علت واریکوسل خرابی دریچه های وریدی لانه کبوتری است که باعث می شود به علت خراب و عدم بسته شدن دریچه ها خون برگشت پیدا نکرده و باعث گشادی رگ های بیضه می شود. ۲۵ درصد مردان در بررسی و معاینه طبیعی واریکوسل دارند. قطعی ترین و بهترین روش تشخیص واریکوسل معاینه با دست توسط جراح کلیه و مجاری ادراری می باشد.سونوگرافی برای تشخیص واریکوس های خفیف و یا در صورت شک به واریکوسل کمک کننده است و باید به صورت کالر داپلر و رنگی انجام شود. سونوگرافی ساده کمک کننده نیست و تنها گشادی رگ را نشان می دهد.واریکوسل شایعترین علت ناباروری مردان جوان است که خوشبختانه قابل درمان می باشد.قطعی ترین روش درمان واریکوسل جراحی است. عمل حراحی ۶۰ درصد موثر بوده و باعث بهبودی در حرکت و تعداد و شکل اسپرم های مرد می شود.
بهترین و قطعی ترین روش جراحی واریکوسللاپاراسکوپی و سپس میکروسرجری می باشند. انتخاب اول و پیشنهاد اینجانب به عنوان درمان انتخاب لاپاراسکوپی واریکوسل می باشد.دومین قدم درمان برای کسانی که حاضر به عمل نیستند درمان دارویی واریکوسل می باشدکه به توضیحات آنها می پردازم:درمان های سنتی: بر اساس اعتقاد قدیمی و سنتی عده ای علت واریکوسل را تجمع سودا در سیاهرگ های بیضه می دانستند و راه درمان آن را رفع تجمع سودا می دانستند و در همین راستا پیشنهاد های درمانی عبارت بودند از:– انداختن زالو : که به علت مکش خون وریدی توسط زالو این روش موثرترین و قطعی ترین روش درمان واریکوسل قلمداد می شد که به نوبت ۳-۴ جلسه انداختن زالو مکش خون وریدی جهت درمان واریکوسل استفاده می کردند.– درمان های سنتی دارویی: که توسط طبیبان سنتی از دم کرده گل گاوزبان و خاکشیر جوشانده و سنبل به همراه ماساژ بیضه ها جهت درمان واریکوسل پیشنهاد می گردید.– درمان های شیمیایی فعل: بر اساس پیشرفت در علم و تکنولوژی و در دسترس بودن آزمایشگاه های پیشرفته سلولی مولکولی و از طرفی روش های عکس برداری پیشرفته علت واقعی ایجاد واریکوسل و تشخیص آن مثل بیماری های دیگر امروزه به سهولت انجام می شود. به عنوان مثال آزمایشگاه های میکروسکوپی اسپرم مرد، نمونه برداری و بررسی میکروسکوپی بیضه ها و امکان اندازه گیری هورمون های مغزی تحریک کننده اسپرم سازی FSH, CH و تستوسترون و پرولاکنین و غیره کمک شایانی در رابطه با تشخیص و درمان واریکوسل کرده است.درمان دارویی بر اساس علل ایجاد کننده ناباروری مرد می باشد.
اگر در فرد مبتلا به واریکوسل در آزمایشات اسپرم هیچ نطفه ای گزارش نشود و یا تعداد و حرکت اسپرم ها صفر باشد دو احتمال وجود دارد یا بیضه ها برای نطفه سازی کار نمی کنند و یا هورمون های تحریک کننده هیپوفیز یا FSH و LH و هورمون های هیپوتالاموس مغزی کم کار هستند.اگر مورد اول اتفاق بیافتد ناباروری درمان ندارد و ختم بررسی و درمان اعلام می شود.اگر هورمون های تحریک کننده کم با شند باید توسط آمپول های HMG یا HCG عمل نطفه سازی را در بیضه ها تحریک کرد.در اغلب موارد به همراه واریکوسل نطفه وجود دارد ولی حرکت و تعداد آن ها کم می باشد که ما به همراه جراحی و یا بعد از عمل از داروهای زیر استفاده می کنیم:۱- کلومنیس سیترات: این دارو با دوز ۵۰ میلی گرم شروع می شود. مکانیسم اثر آن افزایش تحریک ترشح هورمون FSH از هیپوفیز می باشد که جهت تحریک اسپرم سازی در مردان و از طرفی جهت تحریک تخمک گذاری در زنانی که عادت ماهانه شان مختل و نامنظم می باشد استفاده می گردد. عوارض آن تهوع، استفراغ، حساسیت پستان ها و اختلال در خلق و خو و همچنین تحریک کیست تخمدان در خانم ها است.۲- آمپول HCG: که شامل هورمون LH و FSH بوده و لذا تزیق آنها باعث تحریک سلول های نطفه ساز جهت تولید اسپرم و تحریک تولید تستوسترون توسط هورمون LH می شود.۳- قرص بروموکریپتین: در بعضی از افراد نابارور سطح هورمون پرولاکتین بالا است که می تواند به علت ترشح بیش از حد هورمون پرولاکتین توسط مغز باشد که باعث ناباروری می شود. قرص بروموکریپتین باعث کاهش هورمون پرولاکتین شده و به بارور شدن فرد کمک می کند. عوارض آن تهوع، استفراغ، سرگیجه و کاهش فشار خون می باشد.۴- آمپول GNRH: در کسانی که در مغز و قسمت هیپوفیز تالاموس هورمون های تحریک کننده GNRH ترشح نمی شود و کمبود دارند از این آمپول به عنوان جایگزین تزریق و لذا باعث تحریک نطفه سازی در مرد و تخمک گذاری در زن می شود.۵- انواع ویتامین ها: از قبیل ویتامین E و مولتی ویتامین و آسپرین نیز جهت درمان باروری استفاده می گردد.
نقش رژیم غذایی در درمان واریکوسلبعضی ها از قدیم بر این عقیده بوده و هستند که مصرف غذاهای مقوی از قبیل عسل، حبوبات مثل پسته و گردو و … و خرما و غذاهای با طبع گرم به باروری مرد کمک می کند که جایگاه این دارو ها شاید در ایجاد نعوظ قوی در مرد باشد و به بارور بودن مرد کمک کننده نیست.
در پایان جمع بندی اینکه:۱- علت واریکوسل خرابی دریچه های وریدی بیضه می باشد۲- قطعی ترین روش درمان واریکوسل جراحی است۳- بهترین روش درمان: جراحی لاپاراسکوپی و میکروسرجری می باشد۴- عمل جراحی ۶۰ درصد باعث کیفیت اسپرم می شود۵- داروها خط دوم درمانی و در کنار جراحی مفید و کمک کننده هستند نه به تنهایی۶- حداکثر قدرت اثر داروها در درمان واریکوسل ۵-۱۰ درصد می باشد (جراحی ۶۰درصد) یعنی جراحی ۱۰ برابر داروها در درمان موثر می باشند۷- برای درمان ناباروری باید هم زن و هم مرد بررسی شوند و در صورت تشخیص علل زمینه ای باید همزمان آنها را نیز با درمان های دارویی اصلاح کرد۸- داروهای ناباروری باید با تشخیص و توسط پزشک تجویز شود و از مصرف خودسرانه حتما اجتناب نمایید.
دکتر حسین کرمی متخصص جراحی کلیه ، مجاری ادراری تناسلی و فلوشیپ فوق تخصصی درمان آندوسکوپی و لاپاراسکوپی بیماریهای کلیه و مجاری ادراری