آقاي معاون ميزان بدهی های صندوق بازنشستگی كشوري از دولت را نمي داند

جایگاه ویژه نظام بازنشستگی، واقعیتی انکارناپذیر است تا آنجا که براساس اصل 29 قانون اساسی کشورمان ، برخورداری از تامین اجتماعی حقی همگانی بوده و دولت مکلف است طبق قوانین، از محل درامدهای عمومی و درامدهای حاصل از مشارکت مردم، خدمات و حمایت های مالی یادشده را برای تمامی افراد کشور تامین کند.
حال، اهرم رسیدن به این اهداف چیزی نیست جز صنعتی با عنوان«صنعت بازنشستگی»که باید، رضایت قشر عظیمی از جامعه را در موارد ذکرشده، تامین کند.  از این رو عملکرد صندوق های بازنشستگی و وضعیت مالی آنها حضور مدیرانی شایسته و دانش محور را که بتوانند با اداره موثر این صندوق ها ، از منابع و آتیه قشر بازنشتگان و مستمری بگیران پاسداری کنند ،ضروری و غیر قابل تردیدکرده است. در این میان«صندوق بازنشستگی کشوری» علاوه بر نقش‌های مطرح شده ، با حضورش در بازار سرمایه نقش قابل توجهی را نیز در این بازار ایفا می کند.  به این سبب، در این شماره  با دکتر عليرضا برادران معاون سرمایه گذاری و اموراقتصادی  «صندوق » پيش از اين معاون سرماي هگذاري اقتصادي شرکت آتيه صبا (وابسته به صندوق بازنشستگي کشوري) ، رييس هيات مديره شرکت گل‌گهر سيرجان و قائم مقام و عضو هيات مديره شرکت سرمايه گذاري اميد (وابسته بهبانک سپه) بوده است ، به گفت‌وگو نشستیم،  دراین گفت‌وگو سعی داریم علاوه‌ بر شناخت بیشتر با برنامه‌های این مجموعه در حوزه های مختلف سرمایه گذاری ، از رهنمودهای وی در راستای بهبود عملکرد شرکت کارگزاری صندوق بازنشستگی نیز، بهره ببریم.
 آقای دکتر ، با در نظر گرفتن این واقعیت که صندوق بازنشستگی کشوری در حال حاضر یکی از وزنه‌های اصلی ‏و تاثیر گذار در بازار سرمایه استو همچنین با توجه به سهم قابل توجه حضور این صندوق در صنایع مختلف ، ‏در حال حاضر استراتژی شرکت در حوزه سرمایه گذاری ها چیست و آیا در سال جدید برنامه ویژه ای برای ‏شرکت های تحت پوشش صندوق دارید؟
تیم مدیریتی جدید صندوق بازنشستگی کشوری که در حدود 2 ماه پیش از این فعالیت خود را شروع کرد ، ابتدا به بررسی ‏وضعیت موجود صندوق و شرکت های زیرمجموعه پرداخته و نسبت به تبیین جایگاه این مجموعه در نظام اقتصادی صندوق  نمود.‏ ‏ این تیم طی بررسی ها و در جریان ارزیابی این موضوع که چه جهت گیری هایی را با توجه به شرایط موجود داشته باشد ، ‏متوجه نکته ای مهم شد که با توجه به اهمیت ویژه آن ، به یکی از محوری ترین برنامه ها و اهداف صندوق تبدیل شد .‏ در این بررسی ها مشخص شد شرکت های صندوق بازنشستگی کشوری  در 30 رشته صنعتی فعالیت می کنند، بنابراین ابتدامقرر شد تا جهت بهبود فعالیت ها و کسب نتایج بهتر ، تغییرات لازم در جهت ایجاد مجموعه ای تخصصی محور و ‏تمرکز گرا در حوزه های مختلف اقتصادی در مجموعه صندوق بازنشستگی کشوری فراهم شود .  بدین ترتیب  تمام سعی خود را بر این خواهیم گذاشت تا تمامی فعالیت‌هاو مدیریت دارایی ها و اطلاعاتی صندوق را از ‏شکل جزیره‌ای بودن خارج کرده و حتی المقدورسیستم مدیریت هوشمند(Business Intelligence)  را راه اندازی کرده و یک داشبورد مدیریتی برای کنترل تمام فعالیت ‏ها و سرمایه گذاری های مجموعه صندوق بازنشستگی کشوری ایجاد کنیم.‏
به نظر می رسد با تخصصی سازی و شکل گیری هلدینگ‌ها بتوان به نتایج خوبی در حوزه های مختلف دست یافت .
 آیا تا کنون در این بخش ، اهداف به مرحله اجرا رسیده است؟
بله، امیدواریم با یک برنامه زمان بندی شده و منسجم و همکاری دوستان گرانقدر در شرکت ها و هلدینگ ها، این مهم به انجام برسد.‏در حال حاضر صندوق بازنشستگی کشوری متشکل از 4 هلدینگ است که هلدینگ ‏چهارم اخیرا وبا رویکرد سرمایه گذاری در حوزه ساختمان ، مستقل شده است.
استراتژی صندوق برای حضور در صنایع مختلف چگونه تعریف شده است؟
یکی از اهداف صندوق، بررسی بازده سرمایه گذاری ها و شناخت موقعیت و جایگاه فعلی این سرمایه گذاری ها است. ‏برای مثال در بررسیاین موضوع که جهت گیری های صندوق به سمت چه صنایعی باشد ، متوجه شدیم اقتصاد کشور‏در حوزه صنایع پتروشیمی ، نفت و گاز و حوزه مالی و پولی در وضعیت مطلوبی قرار دارد، بنابراین با توجه به استراتژی صندوق ‏مبنی بر حضور در حوزه هایی که مزیت بیشتری وجوددارد ، قطعا در این حوزه ها حضور خود را تقویت خواهیم کرد . ‏
 استراتژی صندوق در خصوص شرکت های کم بازده زیر مجموعه‌اش چیست؟
صندوق شرکت هایی دارد که در زمان واگذاری وضعیت مناسب اقتصادی نداشتند . در بررسی های کارشناسی و استراتژی ‏تدوین شده در این خصوص ، این شرکت ها به 4 گروه زیان ده ، کوچک مقیاس ، کم بازده و خارج از استراتژی تقسیم شده‌‏اند.هدف صندوق این است که از شرکت های زیان ده خارج شود، از این رو سعی خواهیم کرد فرایند تجهیز و آماده سازی برای ‏فروش این شرکت ها را فراهم کرده و از طریق سازوکارها ، نهادها و شرکت های صندوق بازنشستگی کشوری این اقدام صورت می‌پذیرد. برای اجرای این امر باید یک ساختار حقوقی و سازمانی تعیین و  برنامه و دستورالعمل ‏ مشخص، تعیین شود.‏
البته لازم به ذکر است این شر کت ها دربرخی موارد پتانسیل های بالا و دارایی های قابل توجهی دارند که با یک تغییر ‏کاربری و یا تغییر ساختار محدود می توان به نتایج و سودآوری خوبی در آنها رسید. برای مثال ممکن است یکی از شرکت ‏ها مالک کارخانه ای باشد که موقعیت مکانی مناسب دارد، اما ماشین آلات آن قدیمی است و تنها با یک تغییر کاربری می توان به سودآوری خوبی در این شرکت رسید. ‏
 از سوی دیگر، هم افزایی و تعامل در خانواده بزرگ وزارت تعاون ، کار و رفاه اجتماعی نیز باید به بخشی از منشور اقتصادی تبدیل شود.
علاوه بر این در شرکت ها سعی خواهد شد درتمامی حوزه‌های فنی، مالی و بازرگانی ترکیب خوبی از هیات مدیره ها را ‏داشته باشیم و بهترین ها را داشته باشیم ضمن این که در کنار این مدیران تیم های تخصصی متعددی که مشرف بر مسائلی ‏همچون مسایل بانکی ، فنی ، حقوقی ، بازرگانی و بین المللی هستند راتشکیل می دهیم . این تیم ها موظفند به سرعت ‏شرکت های زیان ده را شناسایی کنند یا زمینه بازگشت شرکت هایی که پتانسیل لازم دارند ‏را ، به مدار فعالیت فراهم کنند. ‏
 پیش بینی می کنید چه زمان خروج این شرکت ها از زیاندهی محقق شود؟ ‏
طبق تصمیمات اتخاذ شده تا پایان سال 93پروژه اصلاحات شرکت ها آغاز خواهد شد و پیش بینی می شود در سال 94 ‏تعدادی از آنها  تعیین تکلیف شوند. ‏
البته لازم به ذکر است که برای رسیدن به نتایج مثبت در مسیر بهبود ، توسعه و افزایش بهره وری سرمایه  انسانی از اهمیت بسیاری برخوردار ‏است . از اینرو یکی دیگر از اهداف اصلی صندوق بازنشستگی کشوری ، حفظ سرمایه انسانی و توسعه نیروی‏انسانی متخصص است . ما معتقدیم توجه به این نیروها می تواند از جمله محور های کاری باشد، چرا که هرچه نیروهای ‏تخصصی بیشتر وارد این مجموعه شود نتایج بهتری در سرمایه گذاری ها و اصلاحات ساختاری مورد نیاز درشرکت‌ها، بدست خواهیم آورد.‏
 چشم انداز صندوق در حوزه بازار سرمایه را چگونه ارزیابی می کنید؟
با توجه به این که جهت اصلی صندوق حضوربیشتر و ورود به حوزه های اقتصادی سودآور است در همین راستا حرکت ‏بیشتر به سمت داراییهای نرخ بندی شده یعنی حضور بیشتر و قوی تر در بازار سرمایه از اهداف اصلی آن است.در واقع ‏ما به دنبال تعریف و تبیین نظام نوین تامین مالی در این مجموعه و حرکت به سمت فرایند های جدید هستیم که در این میان ، ‏بازار سرمایه استعداد و پتانسیلی است که عنایت ویژه به آن ضروری است .
 بنابراین بازار سرمایه را جایگزین بانک خواهید کرد؟
هدف این است که توازن مناسبی بین نظام تامینمالی بانک محور و بازار محور ایجاد شود. به عبارت دیگر به دنبال ایجاد تعادل بین این دو سیستم هستیم.‏ علاوه بر آن روش های جدید افزایش سرمایه را که مکانیزم آن در کشور وجود دارد در مدیریت ها استفاده خواهیم ‏کرد. ‏
یکی از اهدف و استراتژی های صندوق بازنشستگی کشوری، تقویت مجموعه ها و نهادهای مالی صندوق و راه اندازی ‏نهادهای مالی جدید مانندبانک ، بیمه ، تامین سرمایه ، صرافی و  لیزینگ است. این استراتژی می تواند در قالب ادغام ، تملیک و خرید سهام‌های موجود در خانواده،تعریف شود.
 با توجه به حجم بالای گردش مالی،آیا  صندوق بازنشتگی کشوری برنامه ای برای تاسیس یک بانک وجود دارد؟
صندوق بازنشستگی کشوری و صندوق تامین اجتماعی زیر نظر وزارت کار و رفاه اجتماعی فعالیت می کنند و هدف اصلی ‏هم افزایی و تقویت بانکهای وزاتخانه است از این رو صندوق بازنشستگی کشوری عندالزوم از طریق بانک های وزارت‏خانه که یکی بانک توسعه تعاون و دیگری بانک رفاه است ، وارد خواهد شد اما در صورتیکه لزوم آن و مقدمات لازم فراهم ‏شود به مقوله تاسیس بانک وارد خواهیم شد .
 صندوق بازنشستگی کشوری در تعیین سرمایه گذاری های بلند مدت و کوتاه مدت بر چه مبنایی حرکت می کند؟
در این خصوص کارشناسان و مشاوران ما،  مطالعه ای بر روی صندوق های بازشستگی بین المللی، پرتفوی آن ها و اینکه ‏چه مقدار از سرمایه آنها نقد است و اصولا از چه محلی تامین می شود و همچنین تحقیقی بر  روی نظام های بیمه ای آنها ‏انجام داده اند. ‏این مطالعات نشان داد صندوق ها عموما به گونه ای سرمایه گذاری می کنند که همیشه بخشی از سرمایه های آن ها ‏نقدشوندگی سریع تر و بخشی نیز نقدشوندگی بلند مدتی دارد.‏
واقعیت امر این است که صندوق ها همواره باید این آمادگی را داشته باشند که بخشی از پرداخت هایشان را به صورت نقد ‏انجام دهندبنابراین مقداری از پولشان باید همواره در اختیارشان باشد.‏
صندوق بازنشستگی کشوری با یک میلیون و250 هزار نفر مستمری بگیر یکی از بزرگترین صندوق های بازنشستگی در ‏کشور است که ذینفعان آن هم عمدتا افراد فرهنگی ، قضات ، دانشگاهی ها ، مسئولان دولتی ، بخشی از وزارتخانه ها ‏هستند از این رو این صندوق نیز با در نظر گرفتن این موضوع و لزومی که در پرداخت برخی وجوه دارد بلند مدت و یا ‏کوتاه مدت بودن سرمایه گذاری های خود را تعیین می کند.‏
با توجه به تغییر نسبت مستمری بگیران وبیمه دهندگان آیا تغییری در شرایط اقتصادی صندوق بازنشستگی کشوری می ‏دهد؟
ما حتی الامکان بازده سرمایه های خود رااز طریق مدیریت موثر و بهینه بالا خواهیم برد و برای رسیدن به آن سعی می کنیم مدیریت بهره وری را افزایش دهیم و بتوانیم نتایج تغییر هرم سنی و ‏کاهش نرخ پشتیبانی را ازطریق افزایش راندمان سرمایه گذاری ها پوشش دهیم .
 رقم بدهی های صندوق بازنشستگی از دولت چه میزان است؟
بخشی از این مطالبات دفتری و بخشی از آن در مطالعات اکچوئری(مطالعات فنی ومالی) بدست خواهد آمده ، اما ارقام دقیق تر آن دردست بررسی و رایزنی است.
 یکی از برنامه های اصلی شرگت سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی کشوری در حوزه تکمیل زنجیره تولید فولاد و طرح های توسعه ای ‏فولاد اکسین بود ، این پروژه ها به چه نتایجی رسیده است؟
برای تامین خوراک مورد نیاز این شرکت 3درصد چادرملو و 3 گل گهر خریداری شد که عدد قابل توجهی است اما علاوه ‏بر این ، برنامه های دیگری  هم برای  دریافت خوراک وجود دارداما استراتژی مهمی که اکسین دنبال می‌کند در حوزه ‏ورق های عریض است. این شرکت به زودی استاندارهای جدید تحت عنوان ‏API‏ رادریافت خواهد کرد. این ورق ها در ‏صنایع کشور و ساخت مخازن و لوله ها مورد استفاده قرار می گیرد که با دریافت این استاندارد ، فولاد اکسین می تواند بازار ‏داخلی را دردر این حوزه تامین کند. البته ایجاد مزیت تنها محدود به فولاد اکسین نیست بلکه برای همه شرکت‌ها  از گاز و ‏پتروشیمی تا معدن وفولاد مزیت ها را بیشتر خواهیم کرد.در مورد خرید معدن در کشورهای دیگر نیز پیشنهادات زیادی مطرح می شود که در صورت ارائه طرح های توجیهی و داشتن صرفه اقتصادی، سرمایه گذاری در این ‏حوزه را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
 آقای دکتر با توجه به برنامه هایی که صندوق در حوزه بازار سرمایه دارد چه پیشنهادی برای بهبود و توسعه عملکرد شرکت کارگزاری صندوق بازنشستگی کشوری دارید؟
از آنجا که تاکید زیادی در ورود شرکت های صندوق بازنشستگی کشوری به بورس وجود دارد و همچنین با در نظر گرفتن ضرورت انجام بخش عمده ای از پروسه تامین مالی شرکت ها از طریق روش های مختلف از جمله بازار سرمایه ،شرکت کارگزاری صندوق بازنشستگی کشوری می تواند به خوبی در این حوزه ها فعالیت کند ومانند پروژه عرضه کاغذ مراغه در بورس که توسط کارگزاری انجام شد ، می توانید در اینحوزه به خوبی فعالیت داشته باشید در قدم بعدی می توان هلدینگ آتیه صبا و صبا جهاد راوارد بورس کرد و در این میان صندوق بازنشستگی کشوری می تواند  این موضوع را به عنوان یکی از استراتژی های خود ‏در سال 94 در نظر بگیرد. فعالیت های کارگزاری می تواند‏ هم  در مدل های بازاریابی و جذب مشتریان و هم برای خانواده صندوق بازنشستگی و تامین اجتماعی و شستا ‏، یک مارکت مناسب باشد.
در صورت فراهم شدن فضا و زمینه ارتباط با بازارهای سرمایه دیگر کشورها که امیدواریم سازمان بورس زمینه آن را فراهم کند ، میتوان در فضای بین المللی نیز فعال شد.