شیخ راغب حرب؛ طلایه دار مبارزات ضد صهیونیستی

عصرخبر به نقل از خبرگزاری تسنیم: شیخ راغب حرب که به شیخ الشهدای مقاومت لبنان شهرت یافته است در تابستان سال 1952 متولد شد. پدر وی از شغل کشاورزی درآمد داشت و از محدود کسانی بود که به مطالعه تاریخ و فرهنگ و ادبیات اسلامی علاقه داشت و خانه وی مکانی برای جلسات شبانه و برگزاری مراسمات مذهبی و دینی تبدیل شده بود که علمای سرشناس همچون مرحوم شیخ محمد مهدی شمس الدین نایب رئیس پیشین مجلس اعلای شیعیان لبنان و آیت اله سید محمد حسین فضل اله در این مجالس حضور می یافتند. راغب از دوران نوجوانی به همیاری و کمک به کشاورزان همت گمارد. در همین مرحله بود که آگاهی های سیاسی و فکری و مبارزه با محرومیت در وجود راغب حرب نوجوان شکل گرفت. ایشان علاقه شدیدی به امام حسین(ع) داشت و به گفته مادرش از سن 10 سالگی در هئیت های عزاداری شهر نبطیه به ویژه در مجالس سخنرانی شیخ محمد مهدی شمس الدین حضور فعال داشت و به حضور بر سر کلاس درس های دینی در مدرسه و نیز شرکت در نمازهای جماعت مسجد بسیار اهمیت می داد. در سن 15 سالگی از ادامه تحصیل در مدارس کلاسیک منصرف شد و به تحصیل علوم دینی روی آورد و برای طلب علم ابتدا به بیروت هجرت کرد و در محله العنبه که علامه سید محمد حسین فضل اله امامت مسجد آن محل را بر عهده داشت ساکن شد.شیخ راغب یکسال را در حوزه علمیه محله العنبه گذراند و تصمیم گرفت تا به حوز ه علمیه نجف اشرف هجرت کند.
او در نجف به همراه تعدادی از طلبه های لبنانی به نوعی یک انجمن مخصوص آموزش هنر خطابه و سخنرانی تشکیل داده بود و همچنین روزانه به بیت شهید سید محمد باقر صدر رجوع می کرد و در کنار مردم می نشست و پاسخ شهید صدر به پرسش های گوناگون آنان گوش می داد.برای اولین بار از طریق مطالعه جزوه «تضاد اساسی بین اسلام و نظام شاهنشاهی» با دیدگاه های امام آشنا شد. شیخ راغب این جزوه را همراه کتاب حکومت اسلامی که به تازگی انتشار یافته بود برای برادران روحانی خود در جبشیت ارسال کرد تا بیشتر با دیدگاه های امام خمینی آشنا شوند. در دوران اقامت در نجف اشرف شیفته شیوه برگزاری مراسم عزاداری حضرت اباعبداله الحسین(ع) از سوی مردم عراق شده بود و به همین دلیل برای زیارت مرقد امام حسین (ع) همواره به کربلا سفر می کرد. شیخ راغب در تابستان سال 1972 با دختر عمویش ازدواج کرد و پس از ازدواج تصمیم گرفت حوزه علمیه نجف اشرف را ترک نماید و تحصیل علوم دینی را در محله العنبه در شرق بیروت از سرگیرد. در همان سال مجدداً به نجف اشرف بازگشت ولی پس از گذشت یکسال و شش ماه اقامت در حوزه علمیه نجف دوباره برای همیشه به لبنان بازگشت. شهرستان نبطیه در جنوب لبنان که شیخ راغب وارد آن شده بود بخشی از حوزه مبارزان مسلمان لبنان را تشکیل می داد. در همان حال بازگشت علامه سید محمد حسین فضل الله و شیخ محمد مهدی شمس الدین به لبنان و نیز در سایه امام موسی صدر و نیز گروه دیگری از علمای اسلام در این کشور، فعالیت های اسلامی ابعاد تازه تر و تکامل یافته تری پیدا کرد.
پیروزی انقلاب اسلامی، ساختار سازمانی و تشکیلاتی انقلابیون مسلمان لبنانی را تقویت کرد و به آنان انگیزه داد تا مفاهیم و جهت گیری های سیاسی خود را عملی نمایند. شهر صور مرکز استان جنوب و اطراف آن و نیز شهرستان نبطیه و اطراف آن بیش از سایر شهرهای لبنان به فراخوانی پیام انقلاب اسلامی ایران پاسخ مثبت دادند. شیخ راغب در تابستان 1974 به جبشیت بازگشت و فعالیت های سیاسی و فرهنگی و اجتماعی خود را در مقابل حضور گسترده و فعال نیرو های چپگرا و لائیک با جدیت آغاز کرد.
در سال 1975 درگیری مسلحانه نیروهای اسلامگرا با جریانات چپگرا به وقوع پیوست. این درگیری ها باعث شد نیروهای اسلامگرا اختلاف نظرهای فکری و سیاسی درونی خود را کنار گذاشته تا در جریان های داخلی ، در برابر نیروهای چپگرا و مسیحیان مارونی همدست اسرائیل بایستند و همزمان با تأسیس جنبش محرومان و گردان های مقاومت لبنان (امل)، همراه تعدادی از تلاشگران و فعالان جنوب به دیدار امام موسی صدر شتافت و طرح های خود را با ایشان در میان گذاشت. در سال 1976 با همکاری با برخی از دوستان و مریدان که کادر رهبری جنبش امل را در منطقه نبطیه بر عهده داشتند موافقت کرد وخود نیز ضمن خود داری از عضویت کامل در این جنبش با کادرهای آن در جنوب لبنان همکاری کرد.
راهکار دیگری که شیخ راغب به منظور گردهم آوری مسلمانان متعهد داشت برپایی نماز جمعه بود. تا قبل از آن نماز جمعه در شهر جبشیت بسیار کند و ابتدایی برپا می شد و در برخی هفته ها امام جمعه منتظر می ماند تا نمازگزاران به حد نصاب 5 تا 7 نفر برسند. اما پس از گذشت حدود 2 سال از حضور شیخ راغب برپایی نماز جمعه گسترش یافت تا جائیکه نماز گزاران مومن شهر نبطیه و روستاهای جنوب لبنان به شرکت در این نماز عبادی سیاسی می شتافتند و با پیگیری هایی که شیخ راغب انجام داده بود توانسته بود نماز جمعه را در شهر بعلبک و روستاهای اطراف آن توسط علمای آن منطقه برپا کند و آن را به یکی از ابزارهای مهم مقابله با دشمن صهیونیستی درآورد.
شیخ راغب حرب همواره از سیاست عدم تمرکز پیروی می کرد و دامنه کار و تلاش خود را به سایر روستاهای منطقه گسترش داده و همواره میان روستاهای جنوب در حال رفت و آمد بود و در مساجد آنها نماز جماعت و کلاس درس برپا می کرد. او در رفتار با مردم بسیار بی ریا و صاف و صادق بود در دیدارهای بی تکلف می نشست و لباسهای رسمی خود را از تن در می آورد. در راهپمایی های روز عاشورا شرکت می کرد و جوانان را به تعزیه خوانی و شرکت در آیین های عزاداری مراسم عاشورا تشویق می کرد. در مساجد روستاهای منطقه کتابخانه تأسیس می کرد و با همکاری روستائیان به مرمت مساجد می پرداخت.
او در 17 ربیع الاول سال 1362 شمسی همراه هئیت های خارجی شرکت کننده درکنگره جهانی ائمه جمعه و جماعات در حسینه جماران با امام خمینی دیدار کرد و در کنفرانسی که در ایران برگزار شد درباره جنوب لبنان، اشغال فلسطین و مبارزه با اشغالگران سخنرانی کرد.
شیخ راغب در جنوب لبنان همزمان در چند جبهه در حال مبارزه بود به گونه ای که توانسته بود فعالیت جبهه چپگرایان را در این منطقه محدود کند تا آنجا که بیشتر طرفداران آنها بر اثر گسترش فعالیتهای اسلامی از آن منطقه گریختند، همچنین یکی دیگر ازدستاوردهای شیخ راغب حرب، ناکامی جدی طرح های گروه های مبلغ مسیحی در جنوب لبنان بود که درصدد بودند با احداث چند آسایشگاه برای کودکان و مادران بی سرپرست واجرای برنامه های آموزشی و فرهنگی و ارائه کمک های مالی به آنان، مسیحیت را در میان آنها گسترش دهند با هشدارهایی که شیخ راغب از طریق تریبون نماز جمعه و سایر مراسمات دینی به مردم داد و همچنین پیگیری های او به منظور صدور فتوای تحریم همکاری با مسیحیان توسط علمای لبنان، این طرح را با شکست روبرو کرد. یک سال بعد طرح آسایشگاه کودکان بی سرپرست به نام دارالایتام حضرت زینب(س) در روستای حاروف از توابع شهرستان نبطیه را با کمک انجمن خیریه فرهنگی به بهره برداری رساند.
اصلی ترین جبهه مبارزه، مبارزه با رژیم غاصب و قوم یهود بود که از نظر راغب از زمان حیات رسول اکرم(ص) تا به حال همچون خنجری در پهلوی اسلام و مسلمانان قرار داشته است. سخنرانی های او از تریبون نماز جمعه و منبر مساجد شهرها و روستاهای جنوب لبنان باعث شد تا تظاهرات و راهپیمایی های اعتراض آمیز مردمی بر ضد اشغالگران سر تاسر جنوب را فراگیرد. دشمن صهیونیستی پس از این حادثه سراسیمه و سرگردان،شهر جبشیت را منطقه نظامی بسته اعلام کرد.شیخ راغب پس از این حادثه با رعایت احتیاط رفت و آمد می کرد و کمتر در خانه مسکونی خود حاضر می شد و از آن پس دیگر خواب راحت در خانه خود نداشت. به موازات گسترش دامنه عملیات مجاهدان مسلمان، دامنه اقدامات سرکوبگرانه و یورش های وحشیانه در همه شهرها و روستاها گسترش یافت. هفته ای نمی گذشت مگر اینکه خانه شیخ به بهانه ی جستجو برای بازداشت او مورد یورش اشغالگران اسرائیل قرار می گرفت.
فعالیت های ضد صهیونیستی شیخ راغب حرب
نیروهای اشغالگر افزایش نقش روحانیون و اقدام آنان برای بسیح مردم علیه اسرائیل را دریافتند. از برجسته‌ترین این روحانیون راغب حرب بود که حرکت بسیج عمومی را در جبشیت علیه اسرائیل آغاز کرد. اشغالگران تلاش کردند بر او فشار آورند. یک افسر اسرائیلی برای گفت و گو با وی به خانه‌اش رفت، اما او از دست دادن با افسر خودداری کرد. راغب حرب در آن زمان جمله‌ای گفت که بعدها شهرت یافت: «مواضع ما سلاح ماست و دست دادن با دشمن به معنای به رسمیت شناختن اوست.»جبیشت از اولین روستاهایی بود که با تعالیم وی رو در روی اسرائیل ایستاد و تمام کالاهای اسرائیلی را تحریم کرد و زن و مرد در بیرون راندن مزدوران صهیونیست کوشش فراوان کردند.
نیروهای صهیونیستی شب جمعه 28 اسفند سال 1361 (8 مارس 1983م) منزل شیخ راغب حرب امام جمعه جبشیت را با زره پوش محاصره و او را دستگیر و به مکان نامعلومی منتقل نمودند. پس از انتشار خبر دستگیری امام جمعه جبشیت که در عین حال عضو هیئت شرعی مجلس عالی اسلامی شیعیان لبنان بود، اهالی جبشیت پس از اعتصاب و تظاهرات در مسجد شهر تحصن کردند. پس از آن اهالی روستاهای نبطیه دست به اعتصاب زدند و مؤسسات و مدارس و مغازه‌ها تعطیل شد. با اعتصاب سراسری مردم نبطیه، نیروهای اسرائیل در جنوب لبنان به حال آماده باش درآمدند. اول فروردین 1362 مسلمانان شهر نبطیه طی تظاهراتی ضمن محکوم کردن اشغال جنوب لبنان توسط صهیونیست‌ها و دستگیری شیخ راغب حرب و دیگر مردم جنوب لبنان، خواستار آزادی امام جمعه جبشیت شدند. یک روز بعد علمای جنوب لبنان تحصن خود را به عنوان اعتراض به دستگیری شیخ راغب حرب در حسینیه نبطیه آغاز کردند و طی بیانه‌ای خواستار آزادی امام جمعه شهر جبشیت شدند. در پی اعتصابات در نبطیه و جبشیت مردم منطقه بعلبک نیز دست به اعتصاب زدند و مغازه‌ها، مدارس و ادارات دولتی را تعطیل کردند. مردم شهرهای جنوب لبنان به خیل عظیم اعتصاب کنندگان پیوسته و سرانجام شیخ راغب حرب پس از 17 روز اسارت عصر روز یک شنبه 14 فروردین 1362 آزاد شد.
اسرائیل که تمام نقشه‌های شوم خود را بر باد رفته می‌دید، دست به جنایتی هولناک‌تر زد. نیمه شب جمعه 28 بهمن 1362 (16 فوریه 1984) در حالی که شیخ راغب حرب پس از ادای نماز و سخنرانی در مسجد جبشیت به خانه‌اش می‌رفت، نیروهای اشغالگر قدس سر راه ایشان کمین کردند و با رگبار مسلسل او را به شهادت رساندند. دو مرد دیگر نیز که همراه وی بودند به شدت مجروح شدند. شهید راغب حرب را در زادگاهش جبشیت به خاک سپردند. از این شهید بزرگوار 7 فرزند (5 دختر و 2 پسر) به یادگار مانده است.